ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΨΗΦΟΣ

Ένα βήμα προς την άμεση Δημοκρατία, αλλά και το τέλος του <ανώνυμου πολίτη>…

Τελευταία, ακούμε συχνά την πρόταση να αντικατασταθεί το σημερινό σύστημα ψηφοφορίας με κάλπη από ένα ηλεκτρονικό σύστημα. Υπάρχουν, πράγματι, κάποια ενδιαφέροντα πλεονεκτήματα ενός τέτοιου συστήματος:

1.Η καταμέτρηση των ψήφων θα γίνεται ηλεκτρονικά και σχεδόν άμεσα.

2.Δεν θα χρειάζεται ο τεράστιος αριθμός δικαστικών αντιπροσώπων.

3.Θα εξαφανιστούν τα περιστατικά λανθασμένων καταμετρήσεων.

4.Θα μειωθεί σημαντικά το κόστος των εκλογών.

5.Εξαιτίας όλων των παραπάνω, οι εκλογές και τα δημοψηφίσματα θα μπορούν να γίνονται πιο συχνά, ώστε να πλησιάσουμε περισσότερο σε ένα σύστημα Άμεσης Δημοκρατίας.

Αν μελετήσουμε, όμως, τα χαρακτηριστικά των προτεινόμενων συστημάτων ηλεκτρονικής ψηφοφορίας και αναλογιστούμε ότι η ψηφοφορία πρέπει να γίνεται ανώνυμα, όπως ορίζει ο Νόμος και το Σύνταγμα, δημιουργούνται πολλά ερωτήματα:

-Από τη στιγμή που η ψήφος θα είναι ανώνυμη πως διασφαλίζεται ότι το ηλεκτρονικό σύστημα δεν θα δίνει <πειραγμένα> αποτελέσματα; Πως μπορούμε να ξέρουμε ότι κάθε ψήφος που θα φαίνεται ως καταγεγραμμένη, θα αντιστοιχεί σε κάποιον πραγματικό ψηφοφόρο;

-Πως μπορεί να γίνει επαλήθευση του αριθμού των ψήφων σε περίπτωση αμφιβολίας; Πως μπορεί να διασφαλιστεί ότι κάποιος χειριστής δεν θα αλλάξει τις ψήφους κάνοντας κάποιο τεχνικό κόλπο (hacking);

-Από την άλλη, αν η ψήφος (για σκοπούς αντιμετώπισης των προηγούμενων προβλημάτων) αντιστοιχίζεται με κάποιο τρόπο με τον ψηφοφόρο, ώστε να μπορεί να ελεγχθεί αργότερα η εγκυρότητα και η ακρίβειά της , πως διασφαλίζεται ότι τα στοιχεία του ψηφοφόρου και η επιλογή που έκανε με την ψήφο του δεν θα διαρρεύσουν προς τρίτους ή (ακόμη χειρότερα) προς την κυβέρνηση, η οποία αργότερα ίσως θελήσει να <τιμωρήσει> εκείνους που ψήφησαν εναντίον της;

-Αν τα στοιχεία του ψηφοφόρου μ[ορούν να συνδυαστούν με την ψήφο του, πως μπορεί να αντιμετωπιστεί ο πιθανώς εκβιασμός του από τρίτους; Πως μπορεί να εμποδιστεί η <πώληση> της ψήφου;

Άμεση Δημοκρατία εναντίον ανωνυμίας.

Στα παραπάνω ερωτήματα θα περιμέναμε να υπάρχουν ασφαλείς τεχνοκρατικές απαντήσεις που διασφαλίζουν το απόρρητο του ψηφοφόρου, αποκλείουν τις διαρροές και, ταυτόχρονα, εκμηδενίζουν την πιθανότητα οι διαχειριστές του συστήματος να <πειράξουν> τα αποτελέσματα. Δυστυχώς, όμως, τα δύο ζητούμενα- η πλήρης ανωνυμία της ψήφου και η δυνατότητα ελέγχου της εγκυρότητας της ψήφου- έρχονται σε πλήρη αντίφαση μεταξύ τους. Είναι, λοιπόν, λογικά αδύνατο να δημιουργηθεί ένα ηλεκτρονικό σύστημα ψηφοφορίας, στο οποίο τα αποτελέσματα θα είναι απαραβίαστα και οι ψήφοι  ανώνυμοι. Αναγκαστικά, το ένα από τα δύο απαιτούμενα θα πρέπει να εγκαταλειφθεί…

Η δρ. Ρεμπέκα Μερκούρι, ειδική σε θέματα ασφάλειας υπολογιστών και ηλεκτρονικής ψηφοφορίας και συμμετέχουσα σε πολλές δικαστικές διαμάχες για το θέμα των ηλεκτρονικών ψηφοφοριών (όπως στην περίφημη διαμάχη Γκόρ εναντίον Μπους για το θέμα των αποτελεσμάτων των εκλογών του 2000), στο κείμενό της <Δήλωση για την Ηλεκτρονική Ψηφοφορία> (www. Notablesoftware,com), είναι απολύτως κατηγορηματική: κανένα σύστημα κρυπτογράφησης δεν μπορεί να διασφαλίσει την ανωνυμία του ψηφοφόρου, χωρίς ταυτόχρονα να περιορίζει τις δυνατότητες ελέγχου των εκλογικών αποτελεσμάτων.

Μέχρι στιγμής, δεν έχουν βρεθεί λύσεις για τα παραπάνω προβλήματα, οπότε το όνειρο μιάς Άμεσης Δημοκρατίας  Ανώνυμων Πολιτών μέσω ηλεκτρονικών συστημάτων επικοινωνίας παραμένει μάλλον ανέφικτο.

Πρέπει, όμως, να παρατηρήσουμε ότι το σημαντικότερο πρόβλημα που έχει η Άμεση Δημοκρατία είναι η ασυμβατότητά της με την Ανωνυμία. Ίσως λοιπόν, ο ψηφοφόρος του μέλλοντος θα πρέπει να σταματήσει να ψηφίζει ανώνυμα και <έκ του ασφαλούς>. Και να αποκτήσει το θάρρος και τη δύναμη να στηρίζει με το όνομα και την υπογραφή του τις επιλογές του. Ίσως έτσι δημιουργήσουμε μια πιο αναπτυγμένη πολιτική συνείδηση, καθώς θα είμαστε υποχρεωμένοι να έχουμε την ευθύνη των επιλογών μας.

Πηγή: Λουκάς Καβακόπουλος/ΗΝ