ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ

Όταν ο Δαρβίνος διατύπωνε τη θεωρία του για την εξέλιξη των ειδών, είχε κατά νου τη Φύση και τους κανόνες που αυτή έχει επιβάλλει σε όλο τον αισθητό κόσμο. Νόμοι που είναι απαράβατοι είτε τους ασπάζεται και τους παραδέχεται κανείς είτε όχι. Ο άνθρωπος, σε πείσμα της φύσης, θέλησε κατά καιρούς να θεσπίσει δικούς του κανόνες στο παιχνίδι, μόνο που κάθε φορά ο ορίζοντας των πραγμάτων που λάμβανε υπόψη του ήταν περιορισμένος γι’ αυτό και το αποτέλεσμα των σχεδιασμών του συνήθως δεν είχε το αποτέλεσμα που περίμενε.

 

Ελευθερία, Ισότητα και Αδελφοσύνη ήταν το σύνθημα της Γαλλικής Επανάστασης. Στον καιρό του έμοιαζε να συμπεριλαμβάνει μέσα σ’ αυτές τις τρεις μονάχα λέξεις όλη την ουσία του επιδιωκόμενου σκοπού της τότε κοινωνίας κι ίσως όχι άδικα. Όμως, η Αδερφοσύνη χάθηκε στην πορεία, ξεχάστηκε κι από τον καπιταλισμό κι από το σοσιαλισμό αλλά κι από τον κομμουνισμό, τα μεγαλύτερα και κυρίαρχα συστήματα διακυβέρνησης του πλανήτη. Η Ελευθερία έγινε το σύνθημα της δεξιάς και η Ισότητα της αριστεράς στα χρόνια που ακολούθησαν. Και κάπου στη μέση οι άλλες αυτονόητες αξίες της ζωής στριμώχτηκαν χωρίς να μπορούν να ανασάνουν. Σε πολλές περιπτώσεις η Ελευθερία έγινε ασυδοσία και η Ισότητα ισοπέδωση!

 

Τα σύγχρονα πολιτεύματα, του δυτικού κυρίως κόσμου, έχουν καταφέρει να στηρίξουν την ύπαρξή τους πάνω στα ιδανικά της Ελευθερίας όπως την οραματίζεται το οικονομικό κατεστημένο ή στην Ισότητα όπως την οραματίζεται… το οικονομικό κατεστημένο! Δικαιοσύνη, αξιοπρέπεια, δικαίωμα στην αυτοδιάθεση, στη σωστή παιδεία (που ουδόλως δεν έχει να κάνει με την εκπαίδευση), στις ίσες ευκαιρίες κι όλες οι άλλες ανθρώπινες αξίες έχουν δυστυχώς ρόλο κομπάρσου.

 

Είτε το θέλουμε είτε όχι, πάντα κάποιος θα είναι ο ισχυρός και κάποιος όχι. Ο Δαρβίνος το είχε διατυπώσει με μεγάλη ακρίβεια αυτό έχοντας κατά νου την εξέλιξη των ειδών, χωρίς ίσως να συνειδητοποιήσει πως ο κανόνας αυτός ισχύει σε κάθε πλευρά της ύπαρξης και της ζωής. Το να κυνηγάνε λοιπόν τα πολιτικά συστήματα την Ισότητα και να την καταντούν ισοπέδωση είναι εις βάρος μόνο των πολιτών του κόσμου. Αλλά και η απόλυτη Ελευθερία που ευαγγελίζονται ορισμένοι στο όνομα της ανάπτυξης, της ανταγωνιστικότητας και της προόδου καταντάει ασήκωτο βάρος για ένα μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού που πια δεν μπορεί να ανταπεξέλθει ούτε καν στις στοιχειώδεις ανθρώπινες ανάγκες. Τα πολιτικά συστήματα ανταγωνίζονται για να εξυπηρετήσουν στην πραγματικότητα όχι το κοινό καλό αλλά τα δικά τους συμφέροντα, έχοντας βέβαια πάντα στη ρητορική τους τα υψηλότερα ιδανικά αλλά και το κοινωνικό σύνολο, αλλά η πρακτική δείχνει πως τελικά οι πολίτες καλούνται να πληρώσουν… τη νύφη!

 

Το ΄Μέτρον Άριστον’ είναι μια ρήση που αν και αρνούμαστε συνήθως να την εφαρμόσουμε κι εμείς οι ίδιοι ακόμα οι απλοί πολίτες, κοιτώντας το ίδιον συμφέρον μας που δεν απλώνεται παρά μόλις μερικά εκατοστά μπροστά από τα μάτια μας χωρίς να αφήνουμε το βλέμμα να δει τον ορίζοντα, θα μπορούσε να φέρει στις κοινωνίες αυτό που η Γαλλική Επανάσταση δεν είπε. Την ισορροπία. Και μαζί με αυτή τον Άνθρωπο στο επίκεντρο των εξελίξεων, το Άνθρωπο ως αξία φιλοσοφική πια και όχι ψυχρά οικονομική.

Πηγή