Ο καθηγητής φιλοσοφίας στο πανεπιστήμιο του Σαν Φραντσίσκο Jacob Needleman, που στην Ελλάδα τον γνωρίσαμε μέσα από τα βιβλία του <Χρόνος και ψυχή> και <Η σοφία της Αγάπης>, μιλάει για το σύγχρονο θεό της κοινωνίας μας, το χρήμα, εστιάζοντας σε κάτι πολύ σημαντικό: το χρήμα μπορεί να αγοράσει τα πάντα, εκτός από το νόημα στη ζωή μας.
Είναι προφανές ότι σήμερα περνάμε μια πολύ δύσκολη κατάσταση. Τα πάντα μπορούν να καταρρεύσουν ανά πάσα στιγμή. Μέσα σε αυτή την κατάσταση οι ψευδαισθήσεις του χρήματος γίνονται οδυνηρά ξεκάθαρες. Την ίδια στιγμή, το παράδοξο είναι πως το χρήμα παραμένει μια πραγματικότητα που δεν μπορούμε να αγνοήσουμε.
Έτσι, το ερώτημα παραμένει: αναμφίβολα το χρήμα είναι ένα λαμπρό παράγωγο του τεχνολογικού μας κόσμου, ωστόσο είναι εφικτό να μην το αφήνουμε να μας ορίζει;
Η απάντηση είναι απλή. Οι άνθρωποι διαθέτουμε δύο φύσεις: μια πνευματική και μια που έχει να κάνει με τον υλικό κόσμο. Είναι αναγκαίο να πατάμε και στους δύο κόσμους, για να ανταποκρινόμαστε στις δύο όψεις της φύσης μας. Αλλιώς, η σχέση μας με το χρήμα θα παραμένει προβληματική.
Η λάθος σχέση μας με το χρήμα, συνδέεται με τη λάθος αντίληψη του τι σημαίνει να είσαι άνθρωπος στον πολιτισμό που ζούμε. Ξεχνάμε πως το πιο σημαντικό πράγμα στη ζωή μας, είναι το νόημα. Μπορείς να έχεις κάθε είδους απολαύσεις, χωρίς νόημα όμως θα οδηγηθείς στην απελπισία.
Τα ανθρώπινα όντα έχουν δημιουργηθεί για να προσφέρουν. Για να το θέσουμε στην πιο ακραία μορφή, είμαστε φτιαγμένοι για να αγαπάμε και να υπηρετούμε κάτι ανώτερο από εμάς, είτε αυτό είναι «οι άλλοι», είτε κάτι που ονομάζουμε Θεό, δικαιοσύνη. Μέχρι να ακολουθήσουμε το μονοπάτι της προσφοράς, δεν θα βρούμε ευτυχία ή νόημα. Προσωρινά, μπορεί να αισθανόμαστε επιτυχημένοι, αλλά πάντα στο τέλος πρέπει να υπάρχει ένα είδος προσφοράς.
Το να προσφέρεις μπορεί να είναι τόσο απλό όσο το να ανακαλύψεις ποιο είναι το χάρισμά σου. Ίσως μπορείς να παίξεις πιάνο, να γράφεις βιβλία, να κερδίζεις χρήματα ή να είσαι καλός με τα παιδιά. Φυσικά οφείλεις να είσαι δυνατός, ευθύς, έξυπνος, ανταγωνιστικός και να φροντίζεις για τα υλικά ζητήματα της καθημερινότητας. Όμως στη συνολική σου πορεία, έχει τεθεί η ζωή σου στην υπηρεσία των υπολοίπων ανθρώπων; Αυτό θα ήταν επιτυχία.
Σε αυτή την προσπάθεια, το χρήμα βοηθά στο να βρεις νόημα και εντέλει να αφυπνιστείς: να ανοίξεις τα μάτια σου και να δεις τι θέλεις, τι εύχεσαι, για ποιο πράγμα είσαι πρόθυμος να θυσιαστείς και για ποιο καθόλου πρόθυμος να συμβιβαστείς. Έτσι ένας άνθρωπος μπορεί να νιώσει ζωντανός και να βρει νόημα στη ζωή του.
Το χρήμα, λοιπόν, πρέπει να συνεπικουρεί, ως ένα εργαλείο, στην αναζήτηση νοήματος. Αν κάποιος ψάχνει για κάτι με έντιμο τρόπο, τα χρήματα θα πρέπει να εξυπηρετούν αυτή την αναζήτηση. Είναι ένα εργαλείο και όχι αυτοσκοπός. Βέβαια, εδώ που φτάσαμε, το χρήμα έχει γίνει το μέτρο αποτίμησης όλων των πραγμάτων, πολλά από τα οποία δεν θα έπρεπε να αποτιμούνται χρηματικά όπως η τέχνη, η μουσική και η θρησκεία.
Χρειάζεται λοιπόν να αναρωτηθείτε: ποιος είναι ο σκοπός στη ζωή μου και πως τον υπηρετεί το χρήμα; Χρειάζεται να αναρωτηθείτε με ειλικρίνεια που μπορεί να είναι και επώδυνη, γιατί ίσως σοκαριστείτε βλέποντας τι σημαίνουν τα χρήματα για σας. Αυτό ωστόσο είναι το πρώτο βήμα για την αποτοξίνωση της σχέσης σας με το χρήμα.
Το βέβαιο είναι πως αν και ασχολούμαστε διαρκώς με το χρήμα δεν το αντιμετωπίζουμε σοβαρά. Αναφέρομαι στη σοβαρότητα εκείνη που έχω την προσοχή μου συγκεντρωμένη, έχω γνώση του εαυτού μου και δεν αναλώνομαι σε φαντασιώσεις, φόβους ή επιθυμίες.
Υπάρχουν δύο παρανοήσεις όσον αφορά το χρήμα. Η μια, ότι τα λεφτά μπορούν να αγοράσουν τα πάντα. Η άλλη, ότι τα λεφτά δεν μπορούν να κάνουν τίποτα. Η αλήθεια είναι κάπου στη μέση: τα χρήματα είναι σημαντικά, αλλά κάτι δευτερεύον στη ζωή.
Αν θέλετε να εκτιμήσετε σωστά το χρήμα, μάθετε να μένετε ήσυχοι. Για ένα διάστημα, ζήστε τη ζωή σας ακριβώς όπως τη ζούσατε ως τώρα. Μην αλλάξετε τίποτα, εκτός από μικρά πράγματα. Αυτή είναι η απάντηση που θα έδινε ο Γκάντι: Τι επιθυμείτε να προσφέρετε; Πως μπορούν τα χρήματά σας να εξυπηρετήσουν κάτι που δεν είναι καλό αποκλειστικά για το «εγώ» ή την άνεσή σας, αλλά για τους άλλους; Αναλογιστείτε, βρείτε μερικούς φίλους και αρχίστε να συζητάτε πάνω στο ερώτημα:
«Τι πρέπει να κάνουμε; Τι είναι σωστό;» Και ύστερα δράστε.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου