Τετάρτη 25 Ιανουαρίου 2012

Η ΣΚΛΗΡΟΠΥΡΗΝΙΚΗ ΑΛΗΘΕΙΑ


Έλα μαζί μου… Πάμε μια βόλτα κοντά σ’αυτούς που κατοικούν στοιβαγμένοι στα κράσπεδα των τριτοκοσμικών μεγαλουπόλεων… Σ’αυτούς που ενώνουν την κάθε ανάσα τους με την οσμή της δυστυχίας στα προσφυγικά στρατόπεδα της Αφρικής… Σ’αυτούς που συνωστίζονται παρέα με τις επιδημίες, την πρέζα και την πορνεία μέσα στους ανοιχτούς οχετούς της Βομβάης…

Μη φοβηθείς από τις βρισιές τους, ούτε από τη βρώμα τους. Έλα να μιλήσουμε μαζί τους για τη ζωή, για το θάνατο, για τον έρωτα , για τη φιλία… Θα δεις ότι μέσα στην ακραία φτώχια και την αθλιότητα, μέσα στη λάσπη και τα σκατά, θα βρούμε πολλά αυθεντικά διαμάντια!

Διαμάντια ανθρωπιάς, αυτοθυσίας, συμπόνιας, τιμιότητας, ακεραιότητας. Διαμάντια καθαρότητας στην ψυχή και στο βλέμμα. Μιας καθαρότητας που έχει εκλείψει προ πολλού από τα γυαλισμένα τακούνια και τα πατώματα των υψηλών κλιμακίων των πολιτικών και των μεγάλων εταιριών.

Όταν οι άνθρωποι ζούνε απλά, εργάζονται σκληρά και μιλάνε σοφά, το άστρο της ανθρωπιάς τους λάμπει το καταμεσήμερο. Όταν οι άνθρωποι ξεχνούνε τον αληθινό πλούτο, ζούνε μια χρεοκοπημένη και φτηνή ζωή μέρα νύχτα.

Γυμνοί, σοφοί και ξυπόλυτοι μύστες μας έχουν διδάξει την αλήθεια εδώ και χιλιετίες. Εμείς όμως βολευόμαστε στο ψέμα και καταφεύγουμε ολοένα στην τεχνητή ζωή που έχουμε κατασκευάσει τα τελευταία εκατό χρόνια για εμάς και τα παιδιά μας.

Όταν ρωτήσανε τον Ινδό σοφό Πατάντζαλι, ποια είναι η βασική αρχή ενός γιόγκι, αυτός απάντησε απλά: «Η αλήθεια» .Η αλήθεια είναι να κοιτάμε τον εαυτό μας και τους άλλους κατάματα χωρίς ενοχές και χωρίς κρυφές ατζέντες στο μυαλό μας.

Η αλήθεια είναι να προσφέρουμε τον εαυτό μας στους άλλους ανεπιτήδευτα, σε κάθε ευκαιρία και με κάθε τρόπο. Η αλήθεια είναι η απουσία της σκέψης «τι έχω να κερδίσω εγώ;» από κάθε κατάσταση.

Η αλήθεια είναι η απλή, νέτη σκέτη παρουσία μας. Νοήματα βαθιά και πολύπλοκα μπορεί να κεντάνε διαφορετικά πολιτισμικά και ιδεολογικά μοτίβα γύρω απ’αυτό το σκληρό πυρήνα της αλήθειας. Αλλά ο σκληρός  πυρήνας παραμένει πάντα ο ίδιος.

«Πάνω απ’όλα, ψάχνε για την αλήθεια! Ακόμη κι’ αν δεν γίνεις σπουδαίος, πάντα θα είσαι κάτι, αλλιώς θα είσαι ένα τίποτα!», συμβούλεψε τον 12ο αιώνα ένας μεγάλος Κινέζος γραμματικός τον μαθητή του.

Τι θλιβερό εννιά αιώνες μετά να ψάχνουμε ακόμη για τα αυτονόητα που μας διαφεύγουν! Τι θλιβερό να στηρίζουμε την προσωπική (σχέσεις, σπουδές, καριέρες) αλλά και την κοινωνική μας ανάπτυξη (κόμματα, κοινωνικές ομάδες, κράτη) στην υποκρισία και να φτάνουμε στο σημείο να θεωρούμε εθνικό κεφάλαιο την προσποίηση και το ψέμα!

Η σκληροπυρηνική αλήθεια δεν μας χαρίζεται. Δεν μπορούμε να την κοροϊδέψουμε ή να τη δωροδοκήσουμε με τεχνάσματα, Ούτε μπορούμε να της ξεφύγουμε. Είναι εκεί όταν ξυπνάμε το πρωί και κοιταζόμαστε στον καθρέφτη. Είναι εκεί στα μάτια των παιδιών μας («πώς να κρυφτής από τα παιδιά, έτσι κι’αλλιώς τα ξέρουν όλα…»).

Είναι πάντα εκεί μέσα μας κάθε φορά που πάμε να ψηφίσουμε πάλι την ψήφο του συμβιβασμού και της ανασφάλειας. Είναι πάντα εκεί στο κάθε «καλημέρα» που λέμε χωρίς να το εννοούμε. Στο κάθε ψεύτικο χαμόγελο, στην κάθε ψεύτικη λέξη, είναι εκεί. Γυμνή, ανεπιτήδευτη, εξωφρενική, αυθεντική, αδάμαστη, η σκληροπυρηνική αλήθεια μας συνοδεύει κάθε λεπτό.

Ο πνευματικός γίγαντας του Ζεν, Σουνρύου Σουζούκι Ρόσι, αιφνιδίασε τους μαθητές του με τον ακόλουθο τρόπο μια βραδιά, καθώς καθοδηγούσε τον καθιερωμένο καθημερινό διαλογισμό στο Σαν Φραντσίσκο, στα τέλη της δεκαετίας του ‘60.

Φανταστείτε την σκηνή… Στο πάτωμα, κάθονται καμιά τριανταριά φρικιά, με μαλλιά μακριά και γένια, καλλιτέχνες, μουσικοί, ναρκομανείς… και ακούνε το δάσκαλο να λέει: «Μη κινήστε καθόλου! Τώρα πεθαίνετε. Τώρα! Τώρα! Τίποτα δεν μπορεί να σας σώσει τώρα! Είναι η τελευταία σας στιγμή! Ούτε η φώτιση δεν μπορεί να σας σώσει τώρα! Δεν έχετε άλλη στιγμή. Κανένα μέλλον. Επιτέλους, γίνετε για μια φορά αληθινοί με τον εαυτό σας!». Σοκ και δέος…

Γιατί να είναι τόσο δύσκολο να παραμένουμε στη σκληροπυρηνική αλήθεια; Τι είναι αυτό που μας εμποδίζει να γευόμαστε κάθε στιγμή την αυθεντικότητα της εμπειρίας μας; Τι μας εμποδίζει να ζούμε φωτεινά και γιορτινά την κάθε στιγμή; Κυρίως  οι προσδοκίες μας, είναι η απάντηση.

Σκεφτείτε τις προσδοκίες σας σαν να είναι έγκυες κουνέλες. Η κάθε προσδοκία γεννάει άπειρες άλλες έγνοιες, ανησυχίες, προσκολλήσεις, απέχθειες, φόβους, ανασφάλειες, ελπίδες, ματαιώσεις απογοητεύσεις, μνησικακίες…

Ξαφνικά, νομίζουμε ότι έχουμε πάρα πολλά να χάσουμε και ότι δεν έχουμε πια την πολυτέλεια να είμαστε αληθινοί. Φτάνουμε στο σημείο να ισχυριζόμαστε ότι η ειλικρίνεια είναι ιδιότητα των παιδιών και των ηλιθίων. Έτσι υποτιμούμε τη ζωή μας.

Έτσι υποβαθμίζουμε την κάθε εμπειρία μας μέσα σε φτηνές στρατηγικές ελέγχου, τακτικές κινήσεις ιδιοτέλειας, μικροπρεπείς υπολογισμούς, κρυφά σχέδια και ανομολόγητα πλάνα. Περιπλέκουμε τα απλά πράγματα. Και τα περίπλοκα, τα κάνουμε γόρδιους δεσμούς, που σπάνε μόνο με μια μεγάλη καταστροφή, σε προσωπικό ή κοινωνικό επίπεδο. Με ένα δυστύχημα, με μια μοιραία αρρώστια ή ακόμη και με μια χρεοκοπία…

Μπερδευόμαστε στο κουβάρι του προσωπικού και του κοινωνικού λαβύρινθου που έχουμε οι ίδιοι δημιουργήσει με τις ιδιοτελείς προσδοκίες μας. Ενώ το κέντρο του λαβύρινθου, ο σκληρός πυρήνας, είναι πάντα μέσα μας- φτάνει να μπούμε στον κόπο να αφουγκραστούμε την ίδια μας τη γυμνή αλήθεια!

Της Αριάδνης Γερούκη, ιστορικός συγγραφέας και εκπρόσωπος του Βουδιστικού Κέντρου Θεσσαλονίκης.                

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου