Σάββατο 7 Ιανουαρίου 2012

ΟΙ ΜΕΓΑΛΕΣ ΙΔΕΕΣ ΕΙΝΑΙ ΟΝΕΙΡΟ…ΣΤΗΝ ΚΥΡΙΟΛΕΞΙΑ !


Η κλινική ψυχολόγος της ιατρικής σχολής του Harvard, Dr Deirdre Barret, μας εισάγει σε ένα νέο επιστημονικό πρότυπο, όχι της ερμηνείας, αλλά της δημιουργικής χρήσης των ονείρων.

Η επιστημονική μελέτη και ανάλυση της ονειρικής βιοχημικής διεργασίας που λαμβάνει χώρα στον εγκέφαλό μας, μαζί με την ύπνωση, είναι τα αντικείμενα της επιστημονικής της έρευνας. Τοποθετεί τα όνειρα σε μια κλάση νοητικών βιοχημικών δράσεων, διαφορετική από τη συνειδητή, που όμως συνεχίζει με τον τρόπο της να εστιάζει στα ίδια ζητήματα που μας απασχολούν ενόσω είμαστε σε εγρήγορση.

Μελετά, λοιπόν, την ονειρική δράση με επιστημονικές μεθοδολογίες που παραπέμπουν στον συσχετισμό της με την δημιουργικότητα του ατόμου που ονειρεύεται, με την πραγματική επίλυση πραγματικών προβλημάτων που τον απασχολούν, καθώς και με τη δυνατότητα κάποιου να <επωάζει> τα κατάλληλα όνειρα και να τα κατευθύνει κατά βούληση. Η ίδια είναι οπαδός της Εξελικτικής Ψυχολογίας και ερευνά τις ονειρικές δράσεις μέσα στα πλαίσια της ψυχοθεραπευτικής που εφαρμόζει σε πελάτες της, αλλά και μέσα στα πλαίσια της ακαδημαϊκής της έρευνας και διδασκαλίας.

Ηλεκτροχημικά ονειρικά μοτίβα

Τα όνειρα συνήθως εκδηλώνονται ως άτακτες και ασύνδετες εκδοχές δικών μας δράσεων ή γνωστών και αγνώστων προσώπων. Κατά κανόνα, εάν –αφού ξυπνήσουμε- δεν <προικοδοτήσουμε> τα όνειρα αυτά με περαιτέρω σκέψεις και αναλύσεις, τα έχουμε ξεχάσει σε λιγότερο από δύο ώρες. Για δεκαετίες, οι επιστήμονες ερευνούν το πώς τα όνειρα μπορούν να εκθέσουν μια τόσο ασύντακτη και ανόμοια σειρά από μοτίβα χαρακτηριστικών κινήσεων, προσώπων και τόπων, τυπικά ασύνδετων μεταξύ τους.

Βρέθηκε, λοιπόν, ότι τα όνειρα εξελίσσονται νοητικά σε ένα διαφορετικό βιοχημικό επίπεδο. Οι καταστάσεις, στις οποίες ο ύπνος εισάγει τον οργανισμό μας, τροποποιούν τις λειτουργίες του εγκεφάλου, αλλά και την ίδια τη χημεία του. Οι πηγές εισόδων ερεθισμάτων από τον έξω κόσμο (ενώ εμείς κοιμόμαστε) είναι σχεδόν ολοκληρωτικά αποκομμένες από τις σκέψεις που παραμένουν στον εγκέφαλό μας. Έτσι, η συνειδητή πρόσληψη και επεξεργασία ερεθισμάτων που συμβαίνει ταυτόχρονα με τις συνειδητές σκέψεις μας για την επεξεργασία πραγματικών προβλημάτων (πράγμα που απαιτεί ένα τεράστιο όγκο βιοχημικών δράσεων του οργανισμού, απόλυτα ελεγχόμενων από τον εγκέφαλο), παύει.

Από το σημείο αυτό και μετά, ο εγκέφαλος, πέρα από τις καθιερωμένες λειτουργίες συντήρησης του οργανισμού, ανατροποποιεί τα μοτίβα επεξεργασίας στα προβλήματα στα οποία παραμένει εστιασμένος πριν τον ύπνο. Ωστόσο, η ασυνήθης αυτή περιστασιακή κατάσταση συνείδησης  αποδεικνύεται ότι συντελεί δραστικά στην εξεύρεση λύσεων σε πραγματικά προβλήματα, μέσω αλλοτροπικών και εξωθεσμικών μοτίβων σκέψης που γεννά ο εγκέφαλος κατά τη διάρκεια του ύπνου. Τα μοτίβα αυτά είναι τα όνειρά μας.

Εδώ θα πρέπει να αναφερθούμε στο γεγονός ότι τα δισεκατομμύρια των νευρώνων του εγκεφάλου με τα τρισεκατομμύρια των συνάψεων που συνδέονται μεταξύ τους και με δεδομένο ότι η βάση όλων των βιοχημικών δράσεών μας είναι Η/Μ φύσης, αποτελούν ένα τεράστιο ηλεκτρομαγνητικό αντηχείο. Το αντηχείο αυτό πάλλεται ταυτόχρονα σε ανυπολόγιστα μοτίβα, το κάθε ένα από τα οποία συνιστά και μια δράση του εγκεφάλου. Όσα από αυτά τα μοτίβα μπορούν να τροποποιηθούν από τη συνειδητή σκέψη σημαίνει ότι μπορούν να αλλάξουν την πληροφορία που κρατούν, άρα και την εικόνα που έχουμε για τα διάφορα ζητήματα.

Η κάθε συνειδητή –από μέρους μας- τροποποίηση επέρχεται στα μοτίβα αυτά των Η/Μ αντηχήσεων (είτε διαγράφει, είτε τροποποιηθεί, είτε επεκτείνει την κατακρατούμενη πληροφορία). Ο εγκέφαλος, συνεπώς, κρατά κάθε τι νέο που του εισάγουμε, εάν εμείς εξακολουθήσουμε να προικοδοτούμε την ομάδα αυτή των νέων δεδομένων με τη συνειδητή μας σκέψη. Αυτό, ουσιαστικά, σημαίνει ότι κρατάμε το αντίστοιχο μοτίβο Η/Μ ταλάντωσης <ζωντανό>.

Εάν πάψουμε να αναφερόμαστε σε αυτό, τότε και εκείνο, με τη σειρά του, αυτοκαταργείται, για να περάσει και να συνδιαυλίσει τη διαθεσιμότητά του ως νευρωνικό υποδίκτυο συντήρησης μοτίβων με νεότερα δεδομένα εμπειριών και σκέψεων που το ανατροποποιούν. Κατά τη διάρκεια του ύπνου, οι Η/Μ αυτές αντηχήσεις του συνόλου των μοτίβων που μας απασχολούν στον συνειδητό μας κόσμο χάνουν τη βουλητική πόλωση αναφοράς και επεξεργασίας τους, αλλά όχι τη χημική τους. Μπορούν, έτσι, να δεχθούν ελεύθερα Η/Μ διαταραχές από άλλα μοτίβα που συνεχίζουν να δρουν αδιατάραχτα και, έτσι, να αναδιαταχθούν προβάλλοντάς μας αυτές τις αλλαγές, μέσω ονείρων.

Ονειρική επίλυση  προβλημάτων

Το 1950, ο νεαρός μαθηματικός Don Newman δίδασκε στο ΜΙΤ μαζί με τον ανερχόμενο τότε αστέρα των μαθηματικών (και μελλοντικό Νομπελίστα) John Nash (Θεωρία Παιγνίων). Ο Don ανέφερε στην Barret ότι, για κάποιο διάστημα, τον απασχολούσε η λύση ενός πολύ δύσκολου μαθηματικού προβλήματος. Ένα βράδυ, ο Don είδε στο όνειρό του τον Nash και τον ρώτησε εάν γνώριζε τη λύση. Ο Nash του περιέγραψε τη διαδρομή λύσης και ο Newman ξύπνησε γνωρίζοντας πλέον μερικά σημαντικά στοιχεία. Στις επόμενες εβδομάδες, δούλεψε πάνω σε αυτά τα στοιχεία και το αποτέλεσμα ήταν να δημοσιεύσει ένα εξαιρετικό paper.

H Barret επιβεβαίωσε το γεγονός αυτό όταν, μετά από ένα χρόνο από την έκδοση του βιβλίου της, συναντήθηκε τυχαία με τον Nash. O Nash της  τόνισε ότι έκτοτε ο Newman αναφερόταν με ευγνωμοσύνη σ’αυτόν, σαν να τον είχε βοηθήσει πραγματικά στην επίλυση του προβλήματος και σαν να μην ήταν μια ονειρική κατάσταση.

Η Barret αναφέρει ότι, στη διάρκεια των ερευνών της, συνάντησε πολλές φορές ανθρώπους  με τα ίδια χαρακτηριστικά, να οφείλουν, δηλαδή, την επίλυση επιστημονικών ή προσωπικών προβλημάτων στην απευθείας συνομιλία (στο όνειρό τους) με έναν άλλο άνθρωπο (υπαρκτό πρόσωπο), που τους οδήγησε τελικά στην επίλυση του προβλήματος.

Ίσως οι περισσότεροι δεν γνωρίζουν το Βενζένιο, το οποίο είναι ένας υδρογονάνθρακας στη σειρά των κυκλικών αρωματικών ενώσεων. Αποτελούσε ένα εξαιρετικό προσθετικό των καυσίμων, αλλά λόγω του ότι αποδείχθηκε ισχυρά καρκινογόνο, η χρήση του περιορίστηκε σε καθαριστικά και μερικά άλλα βιομηχανικά προϊόντα. Θα ρωτήσετε, βέβαια, τι σχέση έχει ένας τέτοιος παράγοντας με τα όνειρα. Η απάντηση είναι απλή, όσο και συγκλονιστική: ο άνθρωπος που ανακάλυψε τη μυστήρια δομή του, ο Friedrich August Kekule, συνέλαβε τη δομή του βενζενίου ονειρευόμενος.

Η Barret έχει δεκαετίες ερευνών στο θέμα των ονείρων και στο πως αυτά επιδρούν στην επίλυση σημαντικών προβλημάτων. Έχει, μάλιστα, συντάξει και έναν μικρό οδηγό για το πώς ο καθένας μας μπορεί να εκπαιδευτεί για να βρίσκει λύσεις σε σημαντικά προβλήματα, μέσα από τα όνειρά του.

Αρχικά χρησιμοποιεί τη λέξη <επώαση>, που έχει δανειστεί από τις αρχαίες ελληνικές πρακτικές ίασης που εφαρμόζονταν στα Ασκληπιεία. Εκεί οι ασθενείς προσπαθούσαν να έχουν όνειρα, από όπου αντλούσαν πληροφορίες για τη θεραπεία της νόσου των. Η θεραπευτική αυτή πρακτική αποκαλούνταν <επώαση>. Η Baarret μας παρουσιάζει μια σύγχρονη εκδοχή της, σε απλά βήματα που ο καθένας μπορεί να ακολουθήσει:

1.      Γράφουμε το πρόβλημά μας  σε ένα χαρτί, υπό μορφή μιας απλής πρότασης ή σύντομης περιγραφής και το αφήνουμε μαζί με το στυλό και ίσως ένα φακό, δίπλα μας στο κρεβάτι.

2.      Επανεξετάζουμε το πρόβλημα λίγο πριν πέσουμε.

3.      Όταν βρεθούμε στο κρεβάτι, εικονοποιούμε το πρόβλημα στη μορφή ενός στέρεου ειδώλου. Φτιάχνουμε, δηλαδή, στο μυαλό μας μια εικόνα –είδωλο του προβλήματος.

4.      Καθώς βυθιζόμαστε στον ύπνο, σκεφτόμαστε ότι θέλουμε να το ονειρευτούμε.

5.      Όταν ξυπνήσουμε, καθόμαστε λίγο στο κρεβάτι πριν σηκωθούμε. Κοιτάμε εάν μπορούμε να ανακαλέσουμε όσο το δυνατόν μεγαλύτερο μέρος των ονείρων που είδαμε και τα γράφουμε στο χαρτί. Η διαδικασία αυτή, από κάποιο σημείο της εξάσκησης και μετά, θα αρχίσει να δουλεύει προς όφελός μας.

Περνάμε σχεδόν το 1/3 της ζωής μας κοιμώμενοι και σχεδόν το 1/3 αυτού του χρόνου ονειρευόμενοι. Η έρευνα της Barret υποδεικνύει ότι οι άνθρωποι, σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, μπορούν να μάθουν να εστιάζουν τα όνειρά τους σε μικρά προβλήματα (στην αρχή) και συχνά να τα επιλύουν. Πρέπει να γνωρίζουμε, όμως, ότι και εάν ακόμα αφήσουμε τον εγκέφαλό μας ανεπηρέαστο από οποιαδήποτε σκέψη καθώς διολισθαίνουμε στη φάση του ύπνου, εκείνος, στη νέα τροποποιημένη φάση συνειδησιακής ηλεκτρομαγνητικής λειτουργίας του, θα εξακολουθεί να εργάζεται ακατάπαυστα.

Αν αναλογιστούμε τις δυνατές νευρωνικές συνάψεις που μπορούν να λάβουν χώρα μέσα στον εγκέφαλό μας, πρακτικά και δυνητικά άπειρες όπως μας βεβαιώνει η Συνδυαστική Ανάλυση, μπορούμε εύκολα να αντιληφθούμε ότι είναι δυνατόν να αναπαράγονται κάθε είδους μοτίβα μέσα στον εγκέφαλό μας. Το ανθρώπινο είδος έχει επίγνωση μόνο εκείνων που το συντηρούν και το καθοδηγούν στη  σημερινή κατάσταση ύπαρξής του.

Ας προσπαθήσουμε να ονειρευτούμε ότι πετυχαίνουμε ως άνθρωποι νέες, ανώτερες καταστάσεις συμβίωσης και ανάπτυξης του είδους μας. Να δούμε, άραγε, τι θα προκύψει σε προσωπικό επίπεδο για τον καθένα μας;

Το άρθρο είναι του Ιωάννη Πηλιούνη στο Η/Ν, η επεξεργασία έγινε από τον Ανήσυχο Πολίτη Εορδαίας.                 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου